Khi canh tác lúa, việc quản lý sâu bệnh hại là một yếu tố then chốt quyết định năng suất và chất lượng mùa vụ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) không đúng cách có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường, sức khỏe con người và làm giảm tính bền vững của nền nông nghiệp. Trong bối cảnh đó, Thuốc bảo vệ thực vật của Tân Phú Nông đã trở thành kim chỉ nam, khuyến khích bà con nông dân áp dụng các phương pháp canh tác thân thiện môi trường, trong đó có kỹ thuật phun thuốc bảo vệ thực vật đều cho cây lúa. Bài viết này sẽ đi sâu vào tầm quan trọng và các cách phun thuốc bảo vệ thực vật đều cây lúa hiệu quả, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững.
Tại sao phun thuốc bảo vệ thực vật đều lại quan trọng đến vậy?
Việc phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) không đều trên cây lúa tiềm ẩn nhiều rủi ro và bất lợi:
- Giảm hiệu quả phòng trừ: Những vùng cây lúa không được phun đủ thuốc sẽ trở thành nơi trú ngụ, sinh sôi của sâu bệnh, dẫn đến dịch hại bùng phát trở lại nhanh chóng.
- Tăng nguy cơ kháng thuốc: Sâu bệnh chỉ tiếp xúc với một lượng thuốc thấp hoặc không đủ liều sẽ có cơ hội thích nghi và phát triển khả năng kháng thuốc, khiến các loại thuốc hiện có trở nên kém hiệu quả hơn trong tương lai.
- Lãng phí tài nguyên: Việc phun thuốc không đều đòi hỏi phải phun lại nhiều lần, gây lãng phí thuốc, nước, nhiên liệu và công lao động, tăng chi phí sản xuất.
- Ô nhiễm môi trường: Thuốc bị lãng phí sẽ phát tán vào môi trường đất, nước, không khí nhiều hơn, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.
- Ảnh hưởng sức khỏe con người: Dư lượng thuốc BVTV cao trên nông sản hoặc sự tiếp xúc trực tiếp quá mức với thuốc do phun không đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe của người nông dân và người tiêu dùng.
Ngược lại, phun thuốc đều cây lúa mang lại lợi ích kép: vừa tối đa hóa hiệu quả diệt trừ sâu bệnh, vừa giảm thiểu tác động tiêu cực, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp bền vững.
1. Vì sao phải phun thuốc bảo vệ thực vật đều cho cây lúa?
Việc phun thuốc không đều mang lại nhiều hệ lụy nghiêm trọng:
- Giảm hiệu quả phòng trừ: Thuốc bảo vệ thực vật không được phân bố đồng đều trên toàn bộ cây lúa và diện tích ruộng. Những khu vực không có thuốc hoặc có lượng thuốc quá ít sẽ trở thành nơi trú ẩn, phát triển của sâu bệnh hại, từ đó lây lan sang các vùng khác.
- Lãng phí thuốc và tăng chi phí: Phun thuốc bảo vệ thực vật không đều thường dẫn đến việc sử dụng thuốc quá liều ở một số chỗ và thiếu hụt ở chỗ khác. Điều này không chỉ gây lãng phí thuốc, tăng chi phí sản xuất mà còn làm tăng áp lực chọn lọc, khiến sâu bệnh dễ kháng thuốc hơn.
- Gây hại môi trường và sức khỏe: Thuốc bảo vệ thực vật hóa học tồn dư trong đất, nước, không khí khi phun quá liều hoặc không kiểm soát được dòng chảy. Điều này gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến các sinh vật có lợi (thiên địch), và đặc biệt là tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe của người phun và người tiêu dùng nông sản.
- Nông sản không đảm bảo chất lượng: Dư lượng thuốc BVTV vượt ngưỡng cho phép trên nông sản là một rào cản lớn cho việc tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, làm giảm giá trị thương phẩm của hạt gạo.
2. Nông nghiệp xanh và vai trò của việc phun thuốc bảo vệ thực vật đúng cách
Nông nghiệp xanh là một mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường, hướng tới bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái. Các nguyên tắc cơ bản của nông nghiệp xanh bao gồm:
- Giảm thiểu sử dụng hóa chất: Ưu tiên các biện pháp sinh học, hữu cơ, và chỉ sử dụng hóa chất khi thực sự cần thiết, với liều lượng và kỹ thuật tối ưu.
- Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên: Sử dụng nước hiệu quả, bảo vệ đất đai, đa dạng sinh học.
- Nâng cao sức khỏe cây trồng: Tạo ra cây trồng khỏe mạnh, có khả năng tự chống chịu sâu bệnh.
- Sản phẩm an toàn: Đảm bảo nông sản sạch, không tồn dư hóa chất độc hại.
Trong bối cảnh này, phun thuốc bảo vệ thực vật đều cây lúa trở thành một yếu tố then chốt của nông nghiệp xanh. Việc phun đều giúp:
- Tối ưu hóa lượng thuốc: Chỉ cần một lượng thuốc vừa đủ để phòng trừ hiệu quả, tránh lãng phí và giảm áp lực lên môi trường.
- Hạn chế dư lượng thuốc: Khi thuốc được phân tán đều, khả năng tồn dư cục bộ trên cây lúa và trong đất sẽ giảm, đảm bảo an toàn cho nông sản.
- Bảo vệ thiên địch: Giảm liều lượng và tần suất phun thuốc hóa học tạo điều kiện cho các loài thiên địch (côn trùng có ích, chim) phát triển, góp phần cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng.
- Nâng cao ý thức người nông dân: Việc áp dụng kỹ thuật phun đúng cách giúp bà con nông dân hiểu rõ hơn về tác động của thuốc BVTV, từ đó có trách nhiệm hơn với môi trường và sức khỏe.
3. Cách phun thuốc bảo vệ thực vật đều cây lúa hiệu quả: kỹ thuật và công nghệ
Để đạt được hiệu quả phun thuốc bảo vệ thực vật tối ưu và hướng tới nông nghiệp xanh, bà con nông dân cần nắm vững các kỹ thuật và cân nhắc áp dụng công nghệ hiện đại.
A. Kỹ thuật phun thuốc bảo vệ thực vật truyền thống (Phun tay/Phun máy kéo tay)
Mặc dù đã có công nghệ tiên tiến, phun tay vẫn là phương pháp phổ biến ở nhiều nơi. Để phun đều, cần lưu ý:
Nguyên tắc “4 Đúng”:
-
- Đúng thuốc: Lựa chọn loại thuốc phù hợp với đối tượng sâu bệnh hại, giai đoạn phát triển của cây lúa và điều kiện môi trường. Ưu tiên các loại thuốc sinh học, thuốc có nguồn gốc tự nhiên.
- Đúng liều lượng: Tuân thủ chặt chẽ liều lượng khuyến cáo trên bao bì sản phẩm. Không tự ý tăng hoặc giảm liều lượng.
- Đúng lúc: Phun vào thời điểm sâu bệnh non, dễ tiêu diệt nhất hoặc khi bệnh mới chớm phát. Thời điểm trong ngày lý tưởng là sáng sớm (trước 9h) hoặc chiều mát (sau 16h), khi trời lặng gió và không có mưa.
- Đúng cách: Đây là yếu tố then chốt để phun đều.
- Pha thuốc đúng nồng độ: Đảm bảo thuốc hòa tan hoàn toàn và đồng đều trong nước. Sử dụng đúng dụng cụ đong, không dùng chén bát sinh hoạt.
- Điều chỉnh béc phun: Chọn loại béc phun phù hợp (thường là béc phun sương, hạt mịn) và điều chỉnh áp lực phun để tạo ra hạt sương thuốc nhỏ, đều.
- Tốc độ di chuyển: Di chuyển với tốc độ đều, không quá nhanh hoặc quá chậm. Bước chân phải đều, không giật cục.
- Cách rê vòi phun: Rê vòi phun theo hình zic-zac hoặc hình bán nguyệt, đảm bảo thuốc phủ đều tán lá, cả mặt trên và mặt dưới. Cần phun từ ngọn xuống gốc và phun đều cả hai mặt lá. Tránh bỏ sót hoặc phun chồng lặp quá nhiều.
- Khoảng cách phun: Giữ khoảng cách cố định giữa vòi phun và cây lúa để đảm bảo độ bao phủ đồng đều.
- Hướng gió: Phun xuôi theo chiều gió nhẹ để thuốc lan tỏa đều và tránh thuốc bay ngược vào người phun. TUYỆT ĐỐI không phun khi gió to.
- Lượng nước phun: Đảm bảo đủ lượng nước để thuốc có thể phủ đều trên toàn bộ cây lúa. Lượng nước thông thường là 320-400 lít/ha đối với phun tay, nhưng có thể điều chỉnh tùy theo loại thuốc và giai đoạn sinh trưởng của lúa.
- Kiểm tra và vệ sinh dụng cụ: Bình phun, béc phun phải được vệ sinh sạch sẽ trước và sau mỗi lần sử dụng để tránh tắc nghẽn và đảm bảo tia phun đều.
B. Ứng Dụng Công nghệ Hiện đại: máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật nông nghiệp
Trong những năm gần đây, máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật nông nghiệp không người lái (drone) đã trở thành một giải pháp đột phá, mang lại hiệu quả vượt trội trong việc phun thuốc bảo vệ thực vật đều cây lúa và thúc đẩy nông nghiệp xanh.
Lợi thế của máy bay phun thuốc:
-
Độ đồng đều cao:
- Công nghệ phun ly tâm: Các dòng máy bay hiện đại như DJI Agras T40, T50 sử dụng công nghệ phun ly tâm, tạo ra hạt thuốc cực mịn và đồng đều, giúp thuốc phân tán rộng và phủ kín từng lá lúa.
- Điều khiển chính xác: Máy bay được lập trình đường bay tự động dựa trên bản đồ ruộng, đảm bảo không bỏ sót hay phun chồng lặp, tối ưu hóa độ bao phủ.
- Phun sương siêu mịn: Giảm thiểu lượng nước sử dụng (thường chỉ 20-30 lít/ha), giúp thuốc bám dính tốt hơn, ít bị rửa trôi.
-
Tiết kiệm chi phí và thuốc bảo vệ thực vật:
- Giảm 30-50% lượng thuốc sử dụng nhờ hiệu quả phân tán, đồng đều và khả năng bám dính tốt.
- Tiết kiệm 90% lượng nước phun.
- Tiết kiệm chi phí nhân công đáng kể.
-
An toàn cho người phun và môi trường:
Người nông dân không cần tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, giảm thiểu rủi ro ngộ độc.Giảm lượng thuốc và nước sử dụng đồng nghĩa với giảm ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí và tồn dư trên nông sản. Tăng hiệu suất làm việc: Máy bay có thể phun hàng chục hecta mỗi giờ, giúp xử lý dịch hại nhanh chóng, kịp thời, đặc biệt quan trọng trong các đợt dịch lớn. Phù hợp với mọi địa hình: Máy bay có thể hoạt động hiệu quả trên cả những ruộng lúa lớn, nhỏ, hay địa hình khó khăn. Tuy nhiên, cần lưu ý: Chi phí đầu tư máy bay phun thuốc còn khá cao, nên giải pháp thuê dịch vụ phun là phù hợp với đa số bà con nông dân.
4. Các Yếu Tố Hỗ Trợ Để Phun Thuốc bảo vệ thực vật Đều và Hiệu Quả
Bên cạnh kỹ thuật và công nghệ, việc phun thuốc đều cây lúa còn cần sự hỗ trợ từ các yếu tố khác:
- Theo dõi sâu bệnh thường xuyên: “Đúng lúc” trong 4 đúng đòi hỏi nông dân phải thăm đồng thường xuyên, phát hiện sớm sâu bệnh để phun thuốc kịp thời, khi chúng còn non và dễ tiêu diệt.
- Ghi chép lịch sử phun: Ghi lại loại thuốc, liều lượng, ngày phun để theo dõi hiệu quả và lập kế hoạch luân phiên thuốc, tránh tình trạng kháng thuốc.
- Luân phiên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Để tránh sâu bệnh hình thành tính kháng thuốc, cần luân phiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất khác nhau. Ưu tiên sử dụng thuốc sinh học trước, chỉ dùng hóa học khi thật cần thiết.
- Sử dụng dụng cụ bảo hộ lao động: Dù phun bằng tay hay máy bay, việc đảm bảo an toàn cho người phun là tối quan trọng. Đeo khẩu trang, găng tay, mặc quần áo bảo hộ, kính bảo hộ là bắt buộc.
- Quản lý bao bì sau sử dụng: Thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng và xử lý đúng nơi quy định, tránh vứt bừa bãi gây ô nhiễm môi trường.
- Đào tạo và tập huấn: Tham gia các khóa tập huấn về kỹ thuật sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả do cơ quan khuyến nông hoặc các công ty cung cấp tổ chức.
5. Hướng Đến Tương Lai Nông Nghiệp Xanh Với kỹ thuật phun thuốc bảo vệ thực vật tối ưu
Việc phun thuốc bảo vệ thực vật đều cây lúa không chỉ là một kỹ thuật canh tác đơn thuần mà còn là biểu hiện của sự chuyển dịch mạnh mẽ sang nền nông nghiệp xanh, bền vững. Từ việc áp dụng nguyên tắc “4 Đúng” một cách nghiêm ngặt, đến việc mạnh dạn ứng dụng công nghệ hiện đại như máy bay không người lái, mỗi bước đi đều góp phần tạo ra những hạt gạo chất lượng cao, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, đồng thời bảo vệ môi trường sống.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu về thực phẩm sạch ngày càng tăng, việc đầu tư vào các giải pháp canh tác thông minh, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và hóa chất như kỹ thuật phun thuốc bảo vệ thực vật đều cho cây lúa chính là con đường để nông nghiệp Việt Nam vươn tầm, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường toàn cầu.
Trang Bị Đồ Bảo Hộ Cá Nhân (PPE – Personal Protective Equipment)
Đây là “áo giáp” quan trọng nhất của người nông dân.
- Quần áo bảo hộ: Nên dùng bộ quần áo chuyên dụng bằng vật liệu không thấm nước, có độ bền cao, phủ kín toàn thân (dài tay, dài chân). Nếu không có, dùng quần áo dày, dài, cũ và giặt riêng sau khi phun thuốc bảo vệ thực vật
- Mũ và khăn trùm đầu: Đội mũ rộng vành và dùng khăn trùm kín phần cổ, gáy để tránh thuốc dính vào tóc và da đầu.
- Kính bảo hộ: Bảo vệ mắt khỏi bị thuốc bắn vào hoặc hơi thuốc bay vào. Kính phải vừa vặn, không bị lờ mờ.
- Khẩu trang/Mặt nạ phòng độc:
- Khẩu trang chuyên dụng (than hoạt tính): Tốt hơn khẩu trang y tế thông thường, giúp lọc các hạt bụi và hơi hóa chất.
- Mặt nạ phòng độc: Nên sử dụng loại có bộ lọc khí (phin lọc) phù hợp với loại thuốc BVTV đang dùng (ví dụ: lọc hơi hữu cơ). Đây là lựa chọn tốt nhất để bảo vệ đường hô hấp.
- Găng tay: Nên dùng găng tay cao su hoặc nitrile dày, dài đến khuỷu tay, không thấm nước và không có vết rách. Tuyệt đối không dùng găng tay vải hoặc găng tay cao su mỏng thông thường.
- Ủng hoặc giày cao su: Đi ủng cao su kín, không thấm nước để bảo vệ chân khỏi tiếp xúc với đất có thuốc hoặc nước thuốc bắn ra.
Liên hệ ngay bà con ơi:
Địa chỉ: 103/101, đường Trần Vĩnh Kiết, phường An Bình, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ, Việt Nam
Facebook: https://www.facebook.com/nongnghieptanphunong
Email: tanphunongcantho@gmail.com
Hotline: 039 733 4979
Website: Home – Tân Phú Nông
